Шетелде қымбат емделуді қажет ететін балалардың ата-аналары «Қазақстан Халқына» қорының көмек көрсетуден бас тартуына шағымданады. Қарағандылық 11 жасар Эмиль Сартаевтың отбасы да осындай жағдайға тап болды.
Баланың жүрегі кез келген уақытта тоқтауы мүмкін, бірақ ата-анасы шетелде емделіп, сауығу мүмкіндігі бар деп санайды. Неліктен қор Эмиль мен басқа да балаларға көмектесуден бас тартты?
Эмильдің жүрегі бүкіл кеуде бөлігіне өсіп, дерлік қан құймайды. Бала елордада емделуде, бірақ дәрігерлер ол үшін аман қалудың жалғыз мүмкіндігі – 18 жасында ағзаны ауыстырып салу дейді. Бірақ баланың осы жасқа дейін өмір сүретініне анасы күмәнданып, алаңдайды. Ол дәл осындай диагнозы бар екі қазақстандық балаға көмектескен Қытайлық клиника тапты. Анасы «Қазақстан Халқына» қорына өтініш жіберген еді, бірақ қор бас тартты.
ЕКАТЕРИНА САРТАЕВА, Эмильдің анасы:
– Менің балам өмір сүргісі келеді! Ол осы республиканың азаматы.
Қазақстанда ата-аналар «Қазақстан Халқына» қорының бас тартуына шағымданып, өз бетінше ақша жинауға мәжбүр. Қорда олар әрбір сырқатнаманы мұқият зерттейтіндеріне сендірді. Мысалы, Эмильге көмек беруден бас тартудың себебі - қытайлық клиниканың дің жасушаларымен тәжірибелік емдеуді ұсынуында. Ешбір дәрігер, ешбір медициналық хаттама мұны ұсынбайды.
АЙКЕРІМ ЕСЕНӘЛІ, «Қазақстан Халқына» қорының ресми өкілі:
– Қамқоршылық кеңес сараптама комитетінің қорытындысына сілтеме жасай отырып, қайырымдылық көмек көрсету туралы шешім қабылдайды. «Қазақстан Халқына» қоры жанындағы сараптамалық комитеттерде тәжірибесі мол, бейтарап, объективті ұстанымы бар мамандар қайырымдылық негізде жұмыс істейді.
Қор мемлекеттен тыс әлеуметтік, сондай-ақ білім беру, денсаулық сақтау және ТЖ салаларында көмек көрсетеді. Құны арзан басқа емханалар бар болса, ол қымбат шетелдік клиникаларға ақы төлемейді. Немесе жыл сайын құжаттарды қайта тапсыру керек екенін білмейтін квота алмағандарға да. Егер пациент шетелде жақсы емделеді деп санаса да, мемлекеттік бюджеттен қаржыландыру мүмкін болса, көмек көрсетпейді.
Мысалы, Қазақстанда трансплантация жасалады. Алайда, Қарағанды облысында қайтыс болған адамның туыстары оның ағзаларын ауыстырып салуға беруге келіскен бірде-бір оқиға болған жоқ.
САЛТАНАТ САРИЕВА, Қарағанды облысының өңірлік трансплант- үйлестірушісі, жоғары санатты нефролог-дәрігер:
– Облыс бойынша, әдеттегідей, бұл мәселе өте күрделі. Бізде қайтыс болғаннан кейінгі бірде-бір донация болған жоқ. Ал науқастар саны өсуде. Әсіресе бүйрек трансплантациясына мұқтаж адамдар. Ал, бауыр мен жүрекке мұқтаж науқастардың пайыздық қатынасы, әрине, азырақ.
Бүгінгі таңда Қазақстан бойынша үш мыңнан астам адам бүйрек, 160 – бауыр, 150 – жүрек, олардың алтауы – балалар трансплантациясын қажет етеді. Олар 18 жыл күтуі керек. Қазақстанда ағзаларды Үндістанда трансплантациялауға квота бөлінді, бірақ пандемияға байланысты тоқтатылды. Тек осы жылдың наурыз айында донорлық ағзаларды күтумен 30-дан астам қазақстандық қайтыс болды.