Денсаулық сақтау министрлігі бұл тек бастамасы дейді.
Украиналық дәрігерлер соңғы 15 жыл ішінде ағзаларды ауыстырып қондыру бойынша рекордтық операциялар санын жүргізді. Осылайша, соңғы алты айда 14 ауыстырып қондыру жасалды: төрт жүрек, тоғыз бүйрек және бір бауыр. Тағы біреуі - Украина тарихындағы сүйек кемігін туыстық емес бірінші трансплантаттау. Денсаулық сақтау министрлігі бұл тек бастамасы дейді. Шенеуніктер ағзаларды трансплантаттау жасайтын медициналық мекемелердің санын екі есе арттырды, пилоттық жобаға енген медициналық мекемелердің тізімін көбейтті. Енді Украинада 24 транспланттау орталығы бар.
Украинада сүйек кемігін туыстық емес трансплантаттау бұрын-соңды болмаған, олар атап айтқанда 75% жағдайда қажет. Шетелде мұндай ауыстырып қондырудың құны шамамен 4 миллион гривенді құрайды. Украинада мұны үш есе арзан жасауға болады. Бұл үшін техникалық жағынан донорлардың әлемдік тізіліміне қолжетімділіктен басқа барлық мүмкіндіктер болды. Дәрігерлердің қолдары өткен жылдың желтоқсан айында, әлемдік базаға кіру үшін мемлекеттік емес донорлық тізілімдерді қолдануға рұқсат етілген кезде ғана босатылды.
Украинадағы алғашқы және әзірге жалғыз донор банкін екі жыл бұрын әйелімен бірге Роман Куц құрды. Осының арқасында 37 миллион ықтимал донордың ішінен кішкентай Назардың өмірін құтқарған адам табылды. Ол Украинада 2020 жылдың сәуірінде туыстық емес донордан сүйек кемігін ауыстырып қондырған алғашқы және әзір жалғыз бала.
Балаға арналған дің жасушалары Германиядан ұшқыштар кабинасында жеткізілді. Баланың жағдайы өте ауыр болды, ауыстырып қондыруға дейін бірнеше ай бойы ол бір грамм салмақ қоса алмады және тірекке сүйеніп қаға жүре алды. Екі айдан кейін 3 кг салмақ қосып, тоқтаусыз жүгіре бастады.
Украинада тағы үш жүзге жуық бала қазір осындай трансплантацияға мұқтаж. Олардың үшеуіне ауыстырып қондыруды екі айдың ішінде жасау жоспарланып отыр. Бұл операция «Охматдет» сүйек кемігін трансплантаттаудың жаңа бөлімінде жасалады.
Дәрігерлер оның ақыры салынып біткеніне сенбейді. Онда 12 бокс және сонша палаталар саны бар. Барлығы ең заманауи жабдықтармен жабдықталған. Бокстарда барлығы пациент мүмкіндігінше стерильді жағдайда болатындай етіп жабдықталған. Трансплантациядан бұрын иммунитет толығымен басылады. Сондықтан кез-келген инфекция пациентті өлтіруі мүмкін.
Қазіргі заманғы зертханаларда реципиенттің де, донордың да сүйек кемігін жете көруге болады. Қызметкерлер мұндай құрылғылар бұрын арман болатын дейді. Енді жаңа бөлімшеде жылына жүз трансплантаттауға дейін жасалатын болады. Бұл қазіргі көрсеткішпен салыстырғанда төрт есе көп.
«Біз бұл бір жылда болады деп айтпаймыз. Қызметкерлерді жұмысқа қабылдау, оларды оқыту керек. Қазір бізде бар жалақыға жұмыс істегісі келетін адамдардың саны онша көп емес», - дейді «Охматдет» ҰБМА бас дәрігерінің міндетін атқарушы Юрий Довбня.
Кадрлардың тапшылығы - жалғыз қиындық емес. Ағзаларды трансплантаттау үшін жабдықталған орын-жайлар жетіспейді. Ал сүйек кемігін ауыстырып қондыру үшін донор тапшы.
«Біз 2023 жылы азаматтарымызды шетелге емделуге жібермейтіндей жағдайға жетуді мақсат етіп отырмыз», - деді Денсаулық сақтау министрі Максим Степанов.
Жыл сайын бес мыңға жуық украиналықтар жүрек, бауыр, бүйрек, өкпе және сүйек кемігін ауыстырып қондыруға мұқтаж.